Sunday 22 December 2013

Nollaig Chridheil bho Sheumais Ghilleasbuig


Abair teirm thrang againn aig Àrd Sgoil Sheumais Ghilleasbuig, agus a-nise tha an cothrom aig a h-uile duine rud beag fois fhaighinn mus till sinn ann an 2014!  Madainn Dimàirt, thàinig sinn còmhla ri chèile le Bun Sgoil Taobh na Pàirce airson Seirbhis Nollaig na Gàidhlig aig Eaglais nam Manach Liath - rinn Mikaela, Eòghainn Webster, Amy is Elleigh agus Ceitidh is Sìne na leughaidhean às a' Bhiobuill agus fhuair iad tòrr moladh ri linn sin. Chòrd e glan ris na sgoilearan a bhith ag èisteachd ri coisir nan tidsearan bun sgoile cuideachd. ’S truagh nach d' rinn Mgr Charity is mgr Stiùbhart duet coltach ri Daibhidh Bowie is Bing Crosby.


Air oidhche mhàirt ge-tà, bha sluagh làidir de sgoilearan Gàidhlig ri fhaicinn air an àrd-ùrlair aig Talla Usher airson consairt na Nollaig. A-measg an iomadh Gàidheal an-sàs ann am pìobaireachd, clarsach agus seinn, bha an luchd-èisteachd uile den bheachd gun robh a' Choisir Ghàidhlig cho binn is cho ceòlmhor ri càil a chuala iad riamh. Mìle taing gu Gillie NicLosgaidh airson a h-uile taic.


Tha FilmG air a bhith a' dol agus tha tòrr phròiseactan air a bhith a' dol, Bidh AS2 a' nochdadh ann an Rionnag Trek - seo na caractaran ainmeil Mgr Gun Sgot, Caiptean Cearc agus Mgr Spòg. Bidh cothrom ann bhòtadh dhaibh sa Bhliadhna Ùir.


Tha 2013 air a bhith na bliadhna air leth airson Gàidhlig ann an Dùn Èideann agus tha foghlam. Gàidhlig san sgoil air ceumannan mòra a ghabhail. Bu toigh leis a h-uile sgoilear Gàidhlig agus luchd-obrach na Gàidhlig gach beannachd is dùrachd a ghuidhe dhaibh airson na Bliadhna Ùire. Gu math fada beò sibh is ceò às bhur taigh! 

Cat ann an Ceap! Gaelic Staff and Pupils wish you a Merry. Christmas and a successful and blessed  New Year. We have had a lot of happenings recently with the Christmas Service, the Christmas Concert (with the all conquering Gaelic choir) and of course, FilmG and our Star Trek and I'm A Celeb tributes! 

Tuesday 3 December 2013

Ri Cheile - Beal Feirste 2013


Aig deireadh na Sultaine, ghabh Lola Stahl agus Laura Nic a’ Phearsain pairt anns a’ cho-fharpais oraid Ri Chèile ann am Beal Feirste ann an Èirinn a Tuath. Fhuair an sgoil cuireadh oir chum sinn an co-fharpais a-bhos ann an Dun Eideann ann an 2012.

 
‘S e turas air leth a bha seo, far an robh co-fharpaisichean o Èirinn agus Alba a’ toirt seachad oraidean ann an Gaidhlig agus Gaeilge. ‘S e na cuspairean a bha aca “Dileab Puinnseanta Bhreatainn dhan t-Saoghal” aig Lola agus “Harry Dòigheil – A bheil sinn feumach air One Direction na Gaidhlig?” Ged nach do bhuannaich iad, fhuair iad moladh mòr o na britheamhan.


Chaidh an co-fharpais a chumail ann an Sgoil Naomh Dominic air Bothar na bhFal (Falls Road). ‘S e sgoil eireachdail a bha seo agus fhuair iad fàilte chrìdheil. Aig aon am, bha an t-àite gu math cunnartach ach on a thainig sìth gu Eirinn a Tuath, tha Gaeltacht ann agus bha an t-aite gu math beòthail le sgoilearan agus oileanaich mun chuairt. Bha Gaeilige air feadh an aite. Chu Thadhail na sgoilearan air an Cultarlann, aonad cultarach Gaeilge ann an cridhe a’ bhaile mhòir far an cuala iad mu eachdraidh na Gaeilge ann an Eirinn a Tuath.  Bha seo glè inntinneach. Bha iad ann air an oidhche cuideachd airson ceilidh far an do sheinn Mgr Stiùbhart!

 

Air an latha mu dheireadh, thadhail na sgoilearan air an taisbeanadh air leth, Titanic Belfast. Chaidh an long ainmeil seo a thogail ann am Beal Feirste agus ‘s e togalach eireachdail a tha ann a bhios a’ sealltainn dè cho mòr sa bha an long ainmeil mus deach e fodha sa Chuan Siar ann an 1912. Bha Mgr Stiùbhart a’ seinn a-rithist, an trup seo Celine Dion!

Rinneadh mòran charaidean ùra air an turas agus dh’ionnsaicheadh tòrr mu dheidhinn cultar nan Gaidheal ann an duthaich eile.

Mìle Taing do Gael Linn, Foras na Gaeilge agus Comunn na Gàidhlig airson a h-uile càil a chur air dòigh.
 

Niall MacLeoid - Am Bard Sgitheanach

Air ais aig toiseach an teirm, ghabh Mgr Stiubhart agus Alexander Sime Scott pairt ann an cuirm shonraichte ann am Morningside, a' comharrachadh ceangal laidir eadar a' Ghaidhlig agus Dun Eideann. Chaidh am fiathachadh ann leis a' chraoladair Ghaidhlig Tormod Domhnallach as an Eilean Sgitheanach agus chi thu fodha am post-d a chur e gu Mgr MacDhomhnaill mu dheidhinn.

Dear Mr Macdonald,

I thought you would like to see the two enclosed photographs and to learn a little about the important role which two members of your school played in last week's commemoration to mark the centenary of the death of Neil Macleod, the Skye bard, and the dedication of a new monument on his grave in Morningside cemetery. I will write this somewhat in the form of a Press Release in case you may wish to use some of the material in a school Newsletter, or whatever.

Though born in the Isle of Skye in 1843, Neil Macleod lived in Morningside for over 40 years and  he is one of the most enduringly popular of all Gaelic bards.  His celebrated collection of poems Clarsach an Doire was first published in Edinburgh in 1883 and JGHS Gaelic teacher Eoghan Stewart read an appropriate poem from it at last week's dedication in the cemetery. JGHS pupil, Alexander Sime Scott, impressed the crowd of Gaelic scholars and enthusiasts with his playing of a graveside Salute to open the proceedings. He played again as the ceremony closed.

Norman MacLeod, the Bard's last surviving grandchild, who was born in Edinburgh in 1938 and has lived in California for over 50 years, working as a lawyer, made the transatlantic trip specially for the event. His wife and his son, Alexander, joined him at the cemetery. The commemoration included a further reading from Neil MacLeod’s Gaelic poetry;  remarks from his grandson, Norman Macleod;  and a Gaelic prayer from former JGHS Parent Council member, Sheriff Roddy John MacLeod. Both Edinburgh University's Professors of Celtic Studies and Gaelic, Professor Rob Dunbar and Professor Wilson McLeod spoke at the ceremony. Professor Dunbar stressed the importance of the Gaelic teaching at James Gillespie's and said that he looked forward to working closely with Gaelic staff in projects involving important Gaels in Edinburgh's history, such as Neil Macleod. Neil Macleod died at his home in Montpelier Park  Morningside, in 1913 and he and his wife are buried in Morningside cemetery.


Photo captions :

Photo 1

Norman Macleod of California, Professor Norman Macdonald of the Isle of Skye, who was MC for the proceedings, listen to  Mr Eoghan Stewart read from a Gaelic poem.

Photo 2

(From left) Professor Norman Macdonald; Gaelic singer and Mod Gold Medallist, Kenna Campbell, who sang one of the Skye bard's songs; Mrs Kathryn Macleod of New York, USA and her husband Alexander Macleod, the Bard's great grandson, Mrs Dianne Macleod, standing beside her husband, Norman Macleod of California. To the right of the headstone are Piper Alexander Sime Scott, Professor Rob Dunbar and Professor Wilson McLeod of Edinburgh University; Sheriff Roderick J Macleod of Edinburgh.

 

Thursday 7 November 2013

Deasbad BT Alba ann an Steornabhagh





Mar as àbhaist, chaidh an sgoil a riochdachadh aig Deasbad Nàiseanta BT Gàidhlig ann an Steòrnabhagh.  Am-bliadhna-sa, bha Gàidhlig Dhùn Èideann ga riochdachadh le Fionnlagh Cunniffe agus Raonaid Gracie on Chòigeamh Bliadhna agus ‘s math rinn iad ged a fhuair iad a’ bhròg o na britheamhan anns a’ chiad chuairt.
‘S e am moladh a bha aca, “Tha leasanan còcaireachd dhan a h-uile sgoilear nas cudromaiche na leasanan spòrs.” B’ fheudar dhaibh a dhol an aghaidh an t-seasaimh sin ge-tà, rud a bha gu math inntinneach airson Raonaid mar nighean tidseir eaconamas dachaigh!  Bha deasbad gu math faisg ann le Acadamaidh Hazlehead à Obar Dheathain agus ged a fhuair Fionnlagh tòrr moladh on luhd-èisteachd airson co-dhùnadh a rinn e suas air an spot, bha na britheamhan a’ coimhead son rudeigin eile agus fhuair Obar Dheathain troimhe.

An ath latha, fhuair iad an cothrom tadhal air Sgìre Nis còmhla ri Dòmhnall MacSuain on program teilidh, “Co-fharpaisean Chon-Chaorach” agus dh’inns e dhaibh mu dheidhinn dualchas is eachdraidh na sgìre. Thadhail iad air Comunn Eachdraidh agus air an taigh-sholais aig Rubha Robhanais agus air lot Dhòmhnaill, ged nach robh obair rùsgaidh no dupadh ri dhèanamh, ged a choinnich iad cearc is caora.
Rinn Fionnlagh agus Raonaid mòran charaidean ùra cuideachd air an oidhche aig ceilidhean agus chord an turas air fad riutha.  Taing do Mhgr Stiùbhart airson an toirt ann.

Bidh an iar-chuairt-dheireannach agus cuairt-dheireannach de Dheasbad BT Alba gan cumail anns a’ bhaile seo fhèin air 26 is 27 den t-Samhain, ‘s e Sgoil MhicNeacail, Sgoil Bhagh a’ Chaisteil, Sgoil Ghàidhlig Ghlaschu agus Sgoil Lionacleit a rainig an ìre sin.. Feuch gun tèid thu, do phàrantan no do phàistean ann airson an tachartas iongantach seo.


Rachel Gracie and Finlay Cunniffe from S5 boldy represented the school at the BT National Gaelic Debates and were very unlucky to go out in the first round. They spent the next day in Ness learning about the history of the area. They enjoyed the trip and made many good friends.  The final rounds of the debate will be held in Edinburgh itself on 26 & 27 November.DEASBAD BT ALBA

Thursday 31 October 2013

Turas dhan Chaisteal

Air an 29mh den Damhair, chaidh an dara bhliadhna air turas a dh'fhaicinn tri dha na h-aiteachan san do dh'fhuirich Mairi Banrigh na h-Alba.

B'iad Luchairt Ghlinn Iucha, Caisteal Chreig na Muilne agus Caisteal Dhun Eideann ar tri cinn-uidhe is abair gun robh latha trang againn!  Shiubhail sinn air an treana a Ghleann Iucha is thug sinn suil mun cuairt air an luchairt eireachdail a tha an sin.  Bha sinn fortanach leis gun robh Ann Paterson comhla rinn o Alba Aosmhor is dh'innis i dhi mu dheidhinn an aite agus eachdraidh na luchairt.

Thadhail sinn an uair sin air an da chaisteal ann an sgire Dhun Eidinn.  Bha a h-uile duine air an doigh gun robh latha math againn a-thaobh na side, is chur sinn seachad treis mhath a' coimhead Caisteal Chreig na Muilne is ghabh sinn greim bidhe ann an cuirt-lios a' chaisteil.

Mu dheireadh, chaidh sinn a Chaisteal Dhun Eideann.  Bha a' chlann air an doigh nuair a chunnaic iad gun robh am bhideo a rinn iad sa bhun-sgoil mun chaisteal fhathast a' cluich san ionad-failte - is gann gun aithneachadh Mr. Charity cuid dhe na h-aodannan oga!

Seo agaibh a' chiad cheum ann a bhith a' cruthachadh an leabhair mu Mhairi.  Sna miosan a tha romhainn, bidh an clas a' trusadh fiosrachaidh, a' gearradh dhealbhan agus a' cruthachadh goireas a theid a sgaoileadh air feadh na h-Alba.  Ar taing do dh'Alba Aosmhor airson am proiseact seo a chur air bhonn.

On the 29th of October, S2 went on a whirlwind tour of three of the Mary Queen of Scots' residences.

In one busy day, we managed to see Linlithgow Palace, Edinburgh Castle and Craigmillar Castle.

We were fortunate to have Ann Paterson from Historic Scotland with us on the day, and she gave the pupils some great insight into the history connected to these places.

A highlight for the pupils was seeing themselves on film at Edinburgh Castle.  This video that they made in primary was still being shown in the reception at the castle, much to S2's delight!  Mr Charity was having a hard time recognising some of the young faces!

This trip was the first step in the Mary Queen of Scots project, which will culminate in an information booklet about Mary and her various residences.  We are grateful to Historic Scotland for this opportunity.

Am Mod

Bu mhaith leinn a radh cho math is a rinn sgoilearan Sheumais Ghilleasbuig aig a' Mhod Naisteanta bho chionn ghoirid.  Bha grunn mhath sgoilearan an sas ann an caochladh fharpaisean is bu choir dhaibh uile a bhith proiseil mu na rinn iad.

Monday 23 September 2013

Co-fhairpisean is cothroman


Dh’fhàg Laura Nic a’ Phearsain agus Lola Stahl an sgoil tràth an-diugh, a’ dèanamh air Beul Feairste.  Tha iad gus pàirt a ghabhail san fhairpis bhlaidhnail ‘Ri Chèile’ far am bi sgoilearan na Gàidhlig agus na Gaeilge a’ tighinn còmhla gus an sgilean labhairt a thaisbeanadh.  Bruidhnidh sgoilearan air diofar chuspairean, a thaghadh iad fhèin, is thèid am breithneachadh a-thaobh susbaint, stoidhle agus mar sin air adhart.

Gura math thèid leotha!

Tha AS2 cuideachd a’ dol a bhith ag obair air pròiseact an co-bhonn le Alba Aosmhor, far am bi iad a’ cruthachadh leabhair mu Mhàiri Banrìgh na h-Alba – tuilleadh fiosrachaidh ri thighinn!

An teirm ùr


Tha gnothaichean gu math diofraichte am bliadhna aig Àrdsgoil Sheumais Ghilleasbuig.  Tha an sgoil a-nis suidhichte eadar dà làrach, is na sgoilearan ann an AS4-AS6 shìos an rathad anns an togalach ris an canar ‘Darroch’.

Ged a tha seo air a bhith caran àraid, tha tidsearan agus sgoilearan a’ fàs cleachdte ris.

Chan e sin an t-aon rud a dh’atharraich am bliadhna ge-tà – gu mì-fhortanach (dhuinne) ghluais Mgr. Neithercut à dh’Fhorfair a dhol an ceann a chosnaidh san Àrdsgoil an sin.  ’S e call mòr a tha sin dhan sgoil seo, ach tha sinn a’ guidhe gach soirbheas dha na dhreuchd ùr.

Chuir sinn fàilte air na sgoilearan mu dheireadh bho Chrois na Cìse cuideachd, is tha iad a’ dèanamh glè mhath gu ruige seo.  Tha e gu math brosnachail a bhith a’ faicinn àireamh nan sgoilearan a’ dol am meud.

Tha sinn a’ dèanamh fiughair ri bliadhna thrang, shoirbheachail eile!

Friday 24 May 2013

Corra dhealbh

'S e seo corra dhealbh a fhuair sinn de na sgoilearan againn air latha a' Mhoid mios sa chaidh, a h-uile coltas ann gun robh latha air leth aca uile!





Wednesday 8 May 2013

Mòd Ionadail Dhùn Èideann

Ghabh mòran sgoilearan 'Ghilleasbuig pàirt anns a' Mhòd sa Ghiblean.  Nochd sluagh mòr airson na fairpis bliadhnail is bha latha air leth aig a h-uile duine a bha an sàs innte.

Rinn clann na h-àrd-sgoile fìor mhath, is iad a' cosnadh cnap mòr dhuaisean anns na diofar fairpisean. Bha na britheamhan uile gu math toilichte le na fairpisichean, a-thaobh ìre an cuid Ghàidhlig agus cho misneachail 's a bha iad air an àrd-ùrlar.  Bha na tidsearan cuideachd uabhasach moiteil asta, is iad a' taisbeanadh nan sgilean aca air beulaibh an t-sluaigh.

Tha sinn mar-thà a' smaoineachdainn mun ath-bhliadhna, feuch am faigh sinn tuilleadh fhairpisichean an sàs sa ghnothach.

Bu mhath leinn taing mhòr a thoirt do mhuinntir a' Mhòid.  Chuir iad latha sònraichte air dòigh agus tha sinn fada nan comainn airson an cothrom seo a thoirt dhuinn.

Chithear an liosta slàn de na toraidhean an seo:
http://edinburghlocalmod.wordpress.com/2013/04/14/results-2013/


Many student at JGHS took part in the Edinburgh Mòd last month.  A big crowd turned out for the annual competition and a fantastic day was had by all.

The JGHS cohort did very well on the day, taking home a good stack of medals.  The judges were very complimentary regarding their level of Gaelic and how confident and comfortable they were on the stage.  The teachers were also very proud to see pupils exhibit their talents for all to see.

We are already looking ahead to next year, especially in terms of increasing the participation of JGHS pupils.

A huge thanks goes to the organisers.  It was an excellent competition and we are very grateful to them for allowing us the chance to participate in such an event.

Full results can be seen here:
http://edinburghlocalmod.wordpress.com/2013/04/14/results-2013/ 

Friday 15 March 2013

AS2 ag ionnsachadh Gearmailtis.



An t-seachdain sa chaidh fhuair AS2 Gàidhlig an cothrom beagan Ghearmailtis ionnsachadh.  Thachair seo mar phàirt de dh’iomairt san roinn againn gus blasad de ghach cànan a tha JGHS a’ tabhainn a thoirt do na sgoilearan AS2 againn. Mar a chì sibh bhon dealbh b’ e deagh leasan spòrsail a bh’ aca còmhla ri Mgr Alexander, Ceannard Gearmailtis aig JGHS, agus tha a h-uile duine againn ann an Roinn nan Nuadh-Chànanan cinnteach gum bi na sàr sgilean cànain a th’ aig na sgoilearan againn mar-thà gan cuideachadh gu mòr ma tha iad air cànan a bharrachd a thaghadh airson AS3.


The S2 students got the opportunity to learn a little German last week from Subject Leader for German Mr Alexander, and as you can see from the picture it was an enjoyable lesson that allowed the pupils to use their language skills in a different context.

Wednesday 23 January 2013

Fhuair AS1 an cothrom pàirt a ghabhail ann an cuirm-chiùil a' Bhothain airson Oidhche Challainn a chomharrachadh am bliadhna, agus abair deagh oidhche a bh' aca.

Bha sinn fortanach leis gun d'fhuair a' chlann beagan oideachaidh eachdraidheal bho Choinneach Peutan, a thàinig dhan sgoil ron Nollaig, a dh'innse dhan chloinn na bhiodh a' tachairt ann an Uibhist aig àm na Seann Bliadhn' Ùra.  Dh'innis e dhuinn mar a bhiodh an oigridh a' gabhail duan mun deigheadh iad a-steach do na taighean sa choimhearsnachd.  Agus b'e sin na bha romhpa...an duan aca fhein a dheanamh. 

Fhuair a' chlann stiùireadh sa chlas bhon sgrìobhadair ainmeil Màrtainn Mac an t-Saoir fhad's a bha iad a' sgrìobhadh nan duan is mar sin bha deagh bhàrdachd aca deanta aig a' cheann thall; bàrdachd a bha an dà chuid a' bualadh air eachdraidh a' ghnothaich a bharrachd air tachartasan bhon latha an-diugh.

Anns an t-seachdain ron chuirm thàinig Dave Martin a-staigh airson an duan a chlàradh.  Tha Dave mion-eòlach air gnothaichean clàraidh is leig e leis an clas cluich air a' choimpiutair aige agus guthan atharrachadh agus fuaimean a chur ris.

Thàinig latha na cuirm is dh'fhosgail còmhlan-phìob na sgoile an oidhche is b'ann an uair sin a dh'iarradh air AS1 a thighinn air an àrd-ùrlar airson an duan a rinn iad a ghabhail.  Bha na sgoilearan fìor-mhath air an àrd-ùrlar is iad ag èigheachd air Màrtainn (fear an taighe) an doras fhosgladh agus an leigeil a-steach.  Fhuair iad an uair sin poca-cluasaige làn shuiteis is ghabh iad fois a' coimhead an luchd-ciùil - Kathleen NicAonghais, Griogair Labhruidh, Ailean Domhnullach is Seumas Moore nam measg - is a-rèir choltais chòrd seo riutha glan.

Bu mhath leinn taing a thoirt do mhuinntir a' Bhothain airson an oidhche seo a chur air dòigh agus fiathachadh a chur thugainn pàirt a ghabhail innte.

S1 were recently given the opportunity to take part in Bothan's Old New Year celebration on the 11/12th January and what a night it was!  Their task was to make up their own poem based around the type heard in Uist.

Things kicked off with a session from Kenny Beaton giving an account of the Old New Year tradition in Uist which was followed by a writing workshop held with Martin Macintyre.  These two sessions produced some excellent poetry which touched on the history of Old New Year and as well adding a modern slant to it.  We also had a visit from Dave Martin, sound technician and musician, who recorded one of the poems and allowed the class to have a go at playing with some fairly high tech equipment!

The night itself was a huge success, as S1 followed the pipe band's opening set with a rendition of their duan.  They performed this admirably and were formally invited into the ceilidh by fear an taighe Martin.  Having been rewarded with a pillowcase full of sweets, they sat down with the rest of the audience to enjoy what was a memorable night of music, with performances from Kathleen Macinnes, Griogair Labhruidh and Allan Macdonald amongst others.

JGHS Gaelic dept would like to thank Bothan for organising this event and inviting us to take part.

Sunday 13 January 2013

Fàilte



Fàilte uile gu blog na Gàidhlig  Àrd-Sgoil Sheumais Ghilleabuig. Mar tha fhios agaibh tha an t-uabhas tachartasan a’ gabhail àite san Roinn Ghàidhlig agus an seo bidh sinn a’ toirt seachad fiosrachaidh mun rudan seo a bharrachd air na tachairtasan eile anns a bheil na sgoilearan Gàidhlig an sàs.

A thuilleadh air a sin tha dùil againn roghainn de dh’obair na cloinne a chur suas bho àm gu àm a’ taisbeanadh tàlant agus comas nan sgoilearan a th’ againn an seo.

Tha sinn an dòchas gun còrd e ribh agus gun till sibh a dh’aithgthearr.

Mr Neithercut.

Welcome to The James Gillespie’s High School Gaelic Blog. As you all know there is always something happening in The Gaelic Department  and we intend to use this blog to pass on information about these events and also other Gaelic medium events that the Gaelic students are involved in.

We also hope to put some of the pupils work here from time to time exhibiting the talent and abilities of our pupils.

We hope that you will enjoy our blog and that you come back soon.

Mr Neithercut